چطور متوجه بشیم که دچار چربی خون شده ایم؟
به گزارش وبلاگ لین هوان، بهداشت نیوز/ بدن انسان برای سوخت و ساز به چربی احتیاج دارد، اما میزان چربی خون در بدن باید در حد نرمال باشد. بالارفتن مقدارکلسترول و یا تری گلیسرید از حد طبیعی سبب تجمع چربی در دیواره رگ ها و ابتلا به بیماری چربی خون می گردد.
مصرف غذا های فست فودی، غذا های چرب و سرخ شده و ناسالم سبب افزایش چربی خون خواهد شد. در صورت ابتلا به چربی خون بالا شما مستعد بیماری های قلبی و عروقی نیز می باشید.
انواع اصلی چربی های موجود درخون
انواع اصلی چربی های موجود درخون عبارت است از کلسترول و تری گلیسرید می باشند.
تری گلیسیرید
تری گلیسیرید، چربی است که به وسیله خوردن غذا های مضر با کالری زیاد وارد بدن می گردد. بدن مقدار اضافی کالری را تبدیل به تری گلیسیرید کرده و در سلول های چربی ذخیره می سازد. برخی از تری گلیسیرید ها برای عملکرد برخی سلول ها ضروری هستند، اما تری گلیسیرید بیش از حد، ناسالم است.
عوامل افزایش دهنده تری گلیسیرید خون عبارتند از:
چاقی و اضافه وزن، نداشتن تحرک، سیگار کشیدن، مصرف الکل، داشتن رژیم غذایی پرکربوهیدرات، فرد دارای تری گلیسیرید بالا، LDL بالا و HDL پایینی دارد.
کلسترول
کلسترول نوعی از چربی می باشد که در تمام سلول های بدن وجود دارد. این نوع چربی کلسترول در خون حل نمی گردد و توسط لیپوپروتئین ها وارد سلول و از آن خارج می گردد.
لیپوپروتئین ازترکیب پروتئین و چربی به وجود آمده است و چربی را در خون حمل می نماید.دو نوع کلسترول در بدن ما وجود دارد:لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL).
کلسترول به دو طریق در بدن به وجود می آید:
کلسترول توسط خود بدن ساخته می گردد. بیشترین کلسترول توسط کبد و روزانه در حدود هزار میلی گرم ساخته می گردد.خوردن مواد غذایی مانند:گوشت قرمز، مرغ، ماهی و لبنیات سبب می گردد کلسترول وارد بدن گردد. بیشترین مقدار کلسترول را زرده تخم مرغ و گوشت ها دارند و کمترین مقدار کلسترول را میوه ها، سبزیجات، روغن های گیاهی، غلات و آجیل دارا هستند
چرا وجود کلسترول در بدن لازم است؟
کبد، نخاع و مغز برای عملکرد طبیعی خود به کلسترول احتیاج دارند.برای ساخت و نگه داری سلول ها، برخی هورمون ها، ساختویتامین D و جذب ویتامین های محلول در چربی کلسترول احتیاج است.
کلسترول بد چیست؟
LDL یا کلسترول بد، هم توسط بدن ساخته شده و هم بدن این لیپوپرتئین را به وسیله غذا های غنی از کلسترول مانند گوشت قرمز و محصولات لبنی جذب می نماید. این ذرات کلسترول با ترکیب با چربی ها و مواد دیگر خون و اتصال به دیواره رگها، سبب انسداد شریان ها می شوند.کلسترول بد با کاهش جریان خون فرد را دچار بیماری های قلبی، حمله قلبی یا سکته مغزی می سازد.
VLDL چیست؟
VLDL دارای بالاترین میزان تری گلیسرید است و مانند LDL ذرات کلسترولی را عظیم تر کرده و سبب می گردد رگ های خونی تنگ و باریک گردد. اگر دارای VLDL بالا هستید، باید درمان را آغاز کنید، زیرا VLDL حاوی مقادیر زیادی تری گلیسرید است.
کلسترول خوب، سپر محافظی برای قلب
HDL یا لیپوپروتئین با چگالی بالا که آن را با کلسترول خوب می شناسند، کلسترول مضر را به کبد بر می گرداند. این نوع کلسترول اثر محافظتی برای قلب دارد.
مقدار نرمال چربی خون چقدر است؟
مقدار مناسب تری گلیسیرید کمتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر می باشد.
مقدار مناسب کلسترول کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر است.
نکات ضروری در آزمایش چربی خون
با یک آزمایش خون ساده شما می توانید مقدار لیپید خون (کلسترول و تری گلیسیرید) خود را اندازه گیری کنید. برای آزمایش سطح تری گلیسیرید و کلسترول، 12 ساعت پیش از آزمایش خون چیزی به جز آب آشامیدنی نخورید.
چربی های خون کلسترول و تری گلیسیرید در واحد هایی به نام میلی مول در هر لیتر خون T. کوتاه می گردد. هدف کلی این است که:
کل سطح کلسترول زیر 5mmol / L. سطح LDL زیر 3mol / L. سطح HDL بالاتر از 1mmol / L. سطح تری گلیسیرید زیر 2mmol / l.
اگر دچار حمله قلبی شده اید هر سال میزان چربی خون خود را اندازه بگیرید. در صورتی که کلسترول شما بیش از 5mmol / L. است و دچار آنژین صدری یا حمله قلبی شده اید، دارو های کاهش کلسترول معمولا استاتین به عنوان مثال سیمواستاتین، آتوواستاتین مصرف کنید.اگر چربی خون شما، 240 میلی گرم در دسی لیتر است دارای چربی خون بالا هستید پس سطح چربی خون خود را به حد نرمال برسانید.
چه زمان نگران افزایش چربی خونمان شویم؟
افراد مبتلا به چربی خون علائم زیر را دارند، این علائم عبارتند از:
احساس سنگینی، خستگی یا کوفتگی در بدن. خواب آلودگی. سوزش و احساس افزایش حرارت بدن و کف پادرد های ناحیه ساق و کف پاسردرد و سنگینی سرخشکی و تلخی دهان. سرگیجه و وزوزگوش. سرگیجه و سنگینی سر، خواب آلودگی، تپش قلببعد از مصرف غذا های چرب و تسکین این علایم با خوردن آبغوره، آبلیمو یا سرکه. افزایش تعریق بدن. ورم و پف کردن صورت.
عوامل اثرگذار بر غلظت کلسترول خون
مصرف مواد غذایی چرب، مصرف مواد غذایی با کالری بالا و به مقدار زیادکم بودن فعالیت بدنی در شرایط کلسترول خون وراثت و ژن ها نقش مهمی دارند.
سن و جنس
میزان افزایش غلظت کلسترول خون از 20 سالگی آغاز می گردد و میزان کلسترول در زنان قبل از یائسگی کمتر از مردان است.
افزایش چربی خون پلی برای ابتلا به دریایی از بیماری ها
افزایش چربی خون، احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد، زیرا زمان افزایش کلسترول خون چربی در سطح رگ رسوب می نماید و رسوب چربی موجب تنگ شدن عروق و به دنبال آن کاهش خون رسانی می گردد بنابراین قلب نمی تواند خون غنی از اکسیژن به اندازه کافی دریافت کند، بنابراین فرد مبتلا به بیماری های قلبی خواهد شد.
همچنین کاهش خون رسانی به اندام ها به خصوص مغز عملکرد طبیعی آن را مختل کرده و فرد را دچار سکته مغزی می نماید.
افزایش چربی خون همراه با بیماری هایی مانند کم کاری تیروئید، برخی بیماری های کبدی و کلیوی، بیماری های قند (دیابت)، نارسایی مزمن کلیه، چاقی، برخی از عفونت ها، اعتیاد به الکل، ایدز و … نیز دیده می گردد.
راه چاره هایی برای افزایش کلسترول خوب در بدن
ورزش کردن
انجام ورزش منظم و روزانه به خصوص ورزش های هوازی مانند دو و... به افزایش کلسترول خوب یاری می نماید و شما با انجام اینورزش ها می توانید در هفته 1200 کالری بسوزانید.
کاهش وزن
اگر وزن بالایی دارید، می توانید وزن خود را کاهش دهید تا مقدار HDL افزایش یابد. کاهش هر نیم کیلوگرم وزن بدن چربی اضافی، سبب افزایش یک درصد مقدار ال دی ال می گردد.
ورزش کردن قبل از خوردن غذای پر چرب
قبل از مصرف غذا های چرب ورزش کنید تا بتوانید سطح HDL را افزایش دهید.
نکشیدن سیگار
برای افزایش 7 واحد مقدار HDL، سیگار را یک هفته ترک کنید.
پرهیز از مصرف غذا های افزایش دهنده قند خون
مصرف زیاد شکر، آرد، سیب زمینی و برنج سفید سبب افزایش قند خون و باعث کاهش HDL خون می شوند.
راه چاره هایی برای برای کاهش مقدار LDL
دوری از مصرف زیاد چربی ها و کلسترول، پرهیز از خوردن غذای زیاد و پر کالری، تحرک و فعالیت بدنی، ثابت نگه داشتن وزن، راه چاره هایی برای کاهش تری گلیسیرید، انجام ورزش منظم و روزانه، داشتن رژیم غذایی کم چرب، استفاده از لبنیات کم چرب، مصرف تکردن چربی های گوشت و پوست مرغ مصرف روغن های گیاهی از قبیل:کانولا، ذرت و زیتون به جای روغن حیوانی مصرف غذا های پرفیبر، پرهیز از مصرف شیرینی و نوشیدنی های شیرین، آهسته خوردن غذا و خوب جویدن و متعادل نگه داشتن وزن به کاهش مقدار LDL یاری می نمایند.
چه رژیم غذایی به کاهش چربی خون یاری می نماید؟
برای کاهش چربی خون یه جای مواد سرخ کردنی مواد غذایی بخارپز یا کبابی بهره ببرید.
از مصرف سیرابی، جگر، زرده تخم مرغ، چیپس، پفک، روغن جامد، بستنی، شیرینی و قند زیاد دوری کنید.
شیر کم چرب مصرف کنید.
به جای گوشت قرمز و پرچرب از گوشت های سفید مانند مرغ و ماهی استفاده گردد.
سیر خام و سبزیجاتی مانندکاهو و میوه هایی مانند گلابی، پرتقال، گریپ فروت و سیب مصرف نمایید.
مواد غذایی گیاهی مانند حبوبات و غلات، کدو، شوید مصرف کنید.
از گیاهان دارویی مانند سیاه دانه، آویشن، سویا، گشنیز، سبزیجاتی مانند شوید، دم کرده لیمو عمانی و پودر زنجبیل بهره ببرید.
منبع: همگردی