مرمت بناهای تاریخی چیست
به گزارش وبلاگ لین هوان، مرمت بناهای تاریخی در ایران و کشور هایی که بناهای تاریخی زیادی در آن ها وجود دارد و فرهنگ و تمدن غنی دارند امری الزام آور است. مرمت بناهای تاریخی علمی است که در چند قرن اخیر شروع و توسعه یافته است و استفاده از آن در کشور های صنعتی همین طور ایران در قرن اخیر بسیار گسترده شده است. مرمت و بازسازی آثار و بناهای تاریخی نقش به سزایی را می توانند در رشد اقتصاد یک کشور از طریق افزایش و رشد صنعت گردشگری ایفا کنند. به عبارتی استفاده های باستان شناسی و گردشگری این بناها می تواند به یک محل برای کسب درآمد برای سازمان های مسئول مانند شهرداری ها و سازمان میراث فرهنگی بدل شود.
جهت دریافت خدمات قیمت بازسازی ساختمان با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. از طراحی پلن بازسازی تا اجرای جز به جز بازسازی منزل، ویلا و ساختمان اداری تخصص ماست.
جهت دریافت خدمات بازسازی منزل با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. از طراحی پلن بازسازی تا اجرای جز به جز بازسازی منزل، ویلا و ساختمان اداری تخصص ماست.
مرمت بناهای تاریخی چیست؟
مرمت بناهای تاریخی شاخه ای از هنر معماری است که با شناخت بناهای تاریخی و مطالعه آن ها از نظر قدمت، مواد بکار برده شده و سبک معماری زمان خود سعی در بازسازی این آثار و بناهای تاریخی دارد. در مرمت بناهای تاریخی در واقع به بازسازی فضای تاریخی و روح معماری زمان ساخت بنا پرداخته می گردد و برای پایداری بیشتر بنا در طی زمان مداخله های فنی و عملی انجام می گیرد. منظور از مداخله فنی و علمی در واقع اقداماتی است که منظور هماهنگ سازی بنا با شرایط کنونی صورت می گیرد. به عنوان نمونه در عملیات مرمت بسیاری از بناهای تاریخی سعی شده است که با استفاده از روش هایی استحکام و مقاومت آن ها را افزایش داد.
در مرمت بناهای تاریخی واژه هایی برای تعریف دقیق تر مداخله فنی و عملی وجود دارد که شامل بهسازی، بازسازی و نوسازی است. بهسازی شامل مجموعه اقداماتی است که در کوتاه مدت انجام می گیرد و در واقع به توان بخشی یک بنای تاریخی می پردازد و شامل تعمیرات، حفاظت، حمایت و استحکام بخشی است.
نوسازی در واقع سلسله اقداماتی است که در جهت اضافه کردن یک بخش نو به بنا یا ایجاد یک چهر نو برای بنا، انجام می گردد. بازسازی هم به ساخت دوباره یک بنای تخریب شده گفته می گردد که در آن فکر و طرح اولیه بنا در نظر گرفته نمی گردد و یک بنای جدید با طرح و فکری جدید ساخته می گردد. به طور کلی مرمت بناهای تاریخی شامل دو فعالیت اصلی شامل حفاظت از آثار و بناهای تاریخی در برابر رطوبت و باثبات سازی استاتیکی بنا می گردد که خود این دو فعالیت شامل زیر فعالیت هایی می شوند.
پیدایش مرمت بناهای تاریخی
مراقب از میراث فرهنگی سابقه دور و درازی دارد که هدف آغازین آن صرفاً در تفریح و لذت خلاصه می شد. تا اینکه در اوایل قرن بیستم هنرمندان تعمیر و بازسازی آثار هنری را امری مهم و لازم دانستند. با این وجود در قرن نوزدهم بود که دانشمندان برجسته ای همچون میشل فارادی در مورد اثرات مخرب محیط زیست بر آثار و بناهای تاریخی به مطالعه پرداختند.
با این وجود اولین اقدام رسمی و جالب توجه به منظور تلاشی برای اجرای همه این چارچوب های نظری در جهت حفظ میراث فرهنگی با افتتاح جامعه حفاظت از بناهای تاریخی در سال 1877 مصادف بود. اقداماتی مشابهی هم در این سال ها توسط دولت فرانسه به بار نشست. در همین سال ها بود که نگهداری و محافظت از بناهای تاریخی به عنوان رشته تحصیلی مستقل بناگذاری شد و در سال 1888 فردریک راتگن اولین شیمی دانی بود که به استخدام یک موزه در می آمد. با این اقدام در سال های بعد شیمی دان های بیشتری وارد عرضه حفظ و نگهداری از آثار و بناهای تاریخی در ابعاد مختلف شدند.
روش های مرمت بناهای تاریخی کدام اند؟
مرمت بناهای تاریخی با توجه به ظن افراد مختلف به روش های مختلفی دسته بندی می گردد. در ادامه چند دسته بندی برای مرمت بناهای تاریخی بیان می کنیم و هر کدام را به تفصیل توضیح خواهیم داد. طبقه بندی مرمت بناهای تاریخی بر اساس نوع استفاده از بنا به دو دسته کلی مرمت آرکئولوژیک یا باستان شناسی و مرمت آرتیستیک یا هنری تقسیم می گردد.
مرمت آرکئولوژیک
این نوع مرمت معمولاً برای بناهای کلاسیک روم و یونان انجام می گردد و تنها به منظور مطالعه بر روی بناهای به جامانده و جنبه های گردشگری انجام می گردد. در این نوع مرمت سعی می گردد روح اصلی بنا تغییر نکند و مرمت کار اجازه ندارد که بخش تازه ای به بنا اضافه یا بخشی از آن را حذف کند.
مرمت آرتیستیک
بناهای مربوط به دوران گوتیک و رنسانس را معمولاً به روش هنری مرمت می کنند. در این روش مرمت کار می تواند بخش هایی از بنا که وجود نداشته اند را با طرح و فکر خود به آن اضافه کند و یک کاربری جدید به بنای تاریخی بدهد.
یک نوع دسته بندی دیگر هم برای مرمت بناهای تاریخی وجود دارد که در واقع به میزان و نحوه مرمت یک بنای تاریخی برمی گردد. مرمت حفاظتی، مرمت آناستیلوسیس، پاک سازی سبکی، مرمت تکمیلی یا الحاقی، مرمت تاریخی یا زنده سازی، مرمت استحکامی و مرمت جامع از این دسته از مرمت های بناهای تاریخی هستند که در ادامه هر کدام را به صورت مجزا تعریف خواهیم کرد.
مرمت آناستیلوسیس
این نوع مرمت معمولاً در باستان شناسی رواج زیادی دارد. مرمت آناستیلوسیس در واقع به ترمیم بناهای تاریخی که قسمت زیادی از آن ها از بین رفته است می پردازد تا بتواند روحی از شکل تاریخی بنا را زنده کند. این نوع مرمت برای ترمیم بناهایی که خیلی قدیم و متعلق به زمان های دور هستند، مناسب است.
پاک سازی سبکی
این روش مرمت معمولاً پس از یک مرمت دیگر اجرا می گردد. گاهی مرمت بناهای تاریخی با اضافه کاری و ایجاد فضاهایی که تعلقی به آن زمان و سبک معماری خاص ندارد روبرو می گردد که در ادامه با بررسی کارشناسان مرمت پاکسازی سبکی به کار برده می گردد که فضاها و مرمت های اضافی و بی ارتباط برداشته می گردد.
مرمت تاریخی یا زنده سازی
این نوع مرمت در واقع مخلوطی از مرمت پاکسازی سبکی و آناستیلوسیس است. در مرمت تاریخی کارشناس به بازسازی فضا، کاربری اصلی و روح بنا اقدام می کند و سازهای غیر اصیل و اضافی را حذف می کند و بخشی از هویت اصلی بنا را با توجه به بازمانده های آن ترمیم می کند.
مرمت استحکامی
این نوع مرمت همان طور که از نامش پیداست، تنها به ایجاد استحکام بنای تاریخی می پردازد و در معماری و سبک آن دخالت ندارد. در مرمت استحکامی سبک بنا و فضاها دست نخورده باقی می مانند.
مرمت حفاظتی
مرمت حفاظتی بیشتر جنبه قانونی دارد. در این نوع مرمت تنها اقداماتی انجام می گردد که بنا به شکل فعلی حفظ و نگهداری گردد و حریم آن هم حفظ می گردد تا اقدامات بعدی برای مرمت بنا انجام گردد.
مرمت تکمیلی
این نوع مرمت در صورتی انجام می گردد که بخش هایی از بنایی تاریخی از دست رفته باشد و برای بازسازی آن اقدام می گردد تا به موجودیت بنا لطمه ای وارد نگردد تا در ادامه با توجه به بودجه و نظر کارشناسان مرمت بناهای تاریخی اقدامات بعدی صورت گیرد.
مرمت جامع
این نوع مرمت در بر دارنده تمام انواع مرمت می گردد. این نوع مرمت در کاروانسرای سرای سعدالسلطنه در قزوین دیده می گردد.
مرمت بناهای تاریخی به سبک جهانی یا ایرانی
از قرن نوزدهم در اروپا انقلابی در بازسازی و مرمت آثار تاریخی به پا شد که اغلب این آثار از سبک معماری گوتیک بهره می بردند، در این بین فرانسه و ایتالیا پیشتاز بودند و افرادی چون ویلیام اتکینسون و امانوئل ویوله لودوک این هنر و معماری جدید را پایه گذاری کردند. در این بین برخی به حفظ سبک و آثار همان طور که بود اعتقاد داشتند و برخی هم به کارهای خلاقانه دست می زدند. مرمت بنا های تاریخی در ایران در دوران حاضر جانی تازه گرفته است و متولیان امر می کوشند تا این بناها را هر چه بیشتر به مردم بشناسانند و در کنار آن بهره ای هم در کنارش عایدشان می گردد.
در ایران مرمت بناهای تاریخی بیشتر به روش جامع انجام می گیرد که در آن در بسیاری از موارد کاربری بنا به کلی عوض شده و شکلی جدید به خود می گیرد که خوشبختانه با اقبال و خوشایند عموم مردم و گردشگران خارجی روبرو شده است.
سخن آخر
اجرای انواع مختلف عملیات های مرمت بناهای تاریخی در سال های اخیر در بسیاری از کشورهایی با قدمت تاریخی زیاد از جمله کشورمان ایران رواج پیدا کرده است. بهره بردن از تمامی قابلیت های مرمت به دولت ها این امکان را می دهد که سطح صنعت گردشگری خود را با کمترین هزینه ممکن ارتقا بخشند که متعاقباً تأثیراتی به سزایی بر اقتصاد آن کشور خواهد گذشت.
منبع: ویکی ساختمان