5 نکته که باید از ادگار رایت کارگردان فیلم دیشب در سوهو بیاموزیم - وبلاگ لین هوان

به گزارش وبلاگ لین هوان، در این مطلب نگاهی به 5 نکته ای انداخته ایم که علاقه مندان به کارگردانی و فیلم نامه نویسی باید از ادگار رایت کارگردان فیلم های تحسین شده ای مثل شان می میرد و دیشب در سوهو بیاموزند.

طی دو دهه اخیر همیشه از ادگار رایت به عنوان یکی از خوش آتیه ترین فیلم سازان بریتانیایی یاد شده است. کارگردان، فیلم نامه نویس، تهیه نماینده و بازیگر انگلیسی 47 ساله ای که در سال 1995، یعنی زمانی که کمتر از 20 سال سن داشت نخستین فیلم بلند خود را روی پرده برد و در ادامه جهت حرفه ای خود با سه گانه سه طعم کورنتو و اسکات پیلگریم در برابر دنیا توانایی های خود در روایت قصه های کمدی، درام و رمانتیک را اثبات کرد. حالا رایت پس از فیلم پرفروش و پیروز بیبی راننده با دیشب در سوهو به سراغ ژانر وحشت روان شناختی رفته است.

دیشب در سوهو برای نخستین بار در بخش خارج از مسابقه جشنواره ونیز 2021 به نمایش در آمد و با استقبال خوبی از جانب سینمادوستان و منتقدان روبرو شد. برای این فیلم تا به امروز در متاکریتیک و راتن تومیتوز بر اساس 52 و 216 آنالیز امتیاز 66 از 100 و 75 از 100 به ثبت رسیده است. مارشال شفر منتقد اِسلَش فیلم در بخشی از یادداشت خود برای هشتمین فیلم ادگار رایت آورده: دیشب در سوهو با همه شگفتی ها و فراز و فرودهایش به ما نشان می دهد در یک سبک قدیمی هم می توان کارهای خلاقانه و تازهی انجام داد. رایت هنوز تمام توانایی های خود به عنوان یک فیلم ساز را بروز نداده است، اما دیدن کوشش او برای طی کردن پله های ترقی راضی نماینده است. رئالیسم جادوییِ ضد نوستالژی نیمه شب در پاریس وودی آلن را در نظر بگیرید و سپس آن را با روانکاوی های زنانه برگمان در پرسونا ترکیب کنید و در دست آخر پالِت های رنگی فیلم های جالو را به سراسر اثر اضافه کنید تا به فیلم تریلر و اکشن تازه رایت، یعنی دیشب در سوهو برسید.

توصیفات مارشال شفر از دیشب در سوهو و میل رایت برای پیشرفت مجذوب نماینده است، نه؟ به مناسبت اکران و نمایش فیلم تازه ادگار رایت و تمجید از نوآوری های همیشگی آثار او به سراغ گفت وگوهای پیشین این فیلم ساز انگلیسی رفته ایم و در این مطلب به 5 نکته ای پرداخته شده است که از نظر او فیلم سازهای تازه کار باید مد نظر قرار دهند.

پیروزیت سن وسال نمی شناسد

رایت معتقد است که سن افراد تأثیر چندانی بر پیروزیت و شکل گیری جهت حرفه ای آن ها ندارد و آغاز فیلم سازی در هر سن و سالی که هستید بر اعداد ارجحیت دارد. او در این باره می گوید: ببینید، کوئنتین تارانتینو تا 32 سالگی فیلمی نساخته بود. از آن سو سم ریمی در 18 سالگی فیلم مرده شریر را ساخت. زمانی که با تارانتینو در فیلم گرایندهاوس همکار بودم برای شام به بیرون رفتیم و او درباره نخستین فیلمم از من پرسید. در جوابش نزدیک به یک ساعت درباره فیلم یک مشت انگشت صحبت کردم و کوئنتین گفت کاش او هم در سن 20 سالگی فیلم سازی را آغاز می کرد. ولی من در جواب تارانتینو گفتم: تو بهتر ظاهر شدی، من حاضر بودم هرچیزی را بدهم تا فیلمی مثل سگ های انباری بسازم. او برترین آغاز کار کلاسیک تمام دوران ها را رقم زده است.

در سراسر دنیا، از ایران تا آمریکا در عرصه هنر و تفریح هرساله شاهد معروف شدن نوجوانان و حتی بچه ها بسیاری هستیم. در غرب جاستین بیبر در سن بسیار پایین به شهرتی دنیای دست پیدا کرد و در ایران نوجوان مستعدی مثل روح الله زمانی با فیلم خورشید به شهرتی حتی بین المللی رسید، آیا این نمونه ها باید برایمان این تصور را ایجاد نمایند که اگر در سنین پایین و تا پیش از فرا رسیدن 30 سالگی به پیروزیت نرسیده ایم باید دست از کار و کوشش بکشیم؟ قطعا خیر. توصیه رایت هم به این موضوع اشاره دارد. همانند او امیدوار باشیم، افراد شایسته و پیروز حوزه فرهنگ و هنر را بهتر بشناسیم و بیشتر کوشش کنیم. در نتیجه اگر مثل ادگار رایت در تولد 20 سالگی اتان کارگردان یا نویسنده محبوب منتقدان نبودید، اشکالی ندارد!

منتظر معجره نباشید!

اگر کمی با خودمان صادق باشیم، بسیاری از علاقه مندان به کارگردانی و فیلم نامه نویسی برای آغاز به کار منتظر یک اتفاق خاص و ویژه هستند؛ مثلا جرقه ای جادویی در فکر آن ها زده گردد یا ایده قصه ای فوق العاده به فکرشان برسد، در حالی که هرگز چنین اتفاقی رخ نمی دهد! به کارنامه فیلم سازهای پیروز نگاه کنید؛ آیا کسی بیگانه 3 را به عنوان برترین فیلم دیوید فینچر می شناسد؟ قطعا خیر. یا در ایران همه پایکوبی در غبار را نه برترین فیلم اصغر فرهادی، بلکه پایه گذار بخشی از سینمای او می دانند. در نتیجه ترس و فشار اضافی درباره خلق اثری فوق العاده در قدم نخست را کنار بگذارید.

رایت در این زمینه می گوید: گاهی اوقات وقتی با افرادی دیدار می کنم که می خواهند کارگردان شوند، متوجه می شوم که آن ها فشار زیادی به خودشان وارد نموده اند تا برای اولین بار کار شگفت انگیزی انجام دهند. آن ها آن قدر روی اولین فیلم کوتاه یا کسب پیروزیت با نخستین اثرشان متمرکز شده که واقعا از جهت عقب مانده اند. مثلا به هنگام نوشتن یک داستان کمدی، پیش از وارد شدن به مرحله ساخت و در بخش پیش فراوری، مدام به این موضوع فکر می کنید که آیا شخصیت ما به میزان ای شوخ طبع است که بتواند این جوک را به درستی ادا کند؟ و وجه های رئالیسیتی را در نظر می گیرید در حالی که این نکته مهم راه فراموش می کنید که برخی اتفاقات بامزه و شوخی ها به هنگام کار و در اتمسفر ساخت اثر شکل می گیرد.

در حریم امنتان فیلم بسازید

بدون شک اغلب فیلم سازان پیروز دنیا بینی و سبک خاص خود را دارد و همین امر رنگ و بوی ویژه ای به فیلم هایشان می بخشد و آن ها را از سایر کارگردان ها متمایز می نماید. در مسترکلاس ها و کارگاه های آموزشی بسیاری این توصیه را شینده ایم که پیرامون موضوعات دلخواه اتان فیلم بسازید و ادگار رایت هم در یکی از گفت وگوهایش از تأثیر این کار بر پیروزیت در دنیای فیلم سازی صحبت نموده است: در اثر هنری عنصر احساسات باید وجود داشته باشد. در غیر این صورت… سینمادوستان درباره پلیس خفن و شان می میرد به گونه ای صحبت می نمایند که انگار فیلم های برادران زاکر یا فیلم های مل بروکس را دیدن نموده اند. نکته حائز اهمیت برای ما [فیلم سازان] این است که وقتی در ژانرها گوناگون فعالیت می کنیم، بن مایه فیلم های مان از یک باور و دنیا بینی شخصی بیایند؛ حتی اگر مخاطب متوجه آن نگردد. مثلا تمام داستان شان می میرد درباره زامبی ها و برخورد با آن ها نیست، بلکه در آن فیلم موضوعات انسانی همانند ارتباط با دوستان و خانواده نقش پررنگی دارند که من و سایمون پگ [دیگر فیلم نامه نویس شان می میرد] را به یاد خانه مان می اندازد. یا پلیس خفن در شهری رقم خورد که من در آن بزرگ شدم.

ژانرهای متفاوت را تجربه کنید

همان طور که در توصیه قبلی خواندید، رایت معتقد است که فیلم سازان جوان باید جهت خودشان را پیدا نمایند و پیرامون موضوعات دلخواه اشان فیلم بسازند، اما این موضوع نباید آن ها را به کارگردانان و فیلم نامه نویسان تکراری و ضعیفی تبدیل کند و از نظر او راه گریز از این مسائل تجربه کردن ژانرهای فرق دارد. رایت در این خصوص توصیه می نماید: برخی از مردم از ژانرها به عنوان سیستمی برای بیان و ارائه ایده ها استفاده می نمایند، به همین دلیل اگر بخواهید در یک ژانر تازه فیلم بسازید، استفاده از توضیحات افرادی همانند جوزف کمپل و جان تروپی یا مطالعه کتابی مثل نجات گربه اثر بلیک اسنایدر مفید خواهد بود. این توصیه ها و کتاب ها معمولا به خاطر برخورد بسیار فرمولی با معقوله نویسندگی بدنام بوده اند، اما اگر شما بخواهید فرمول های موجود در یک ژانر را [به منظور ساخت اثری شخصی] برای ساخت فیلم تان واژگون کنید، نگاه کردن به آن پارامترها می تواند بسیار مفید باشد؛ مثلأ با دیشب در سوهو دوست داشتم در ژانر محبوب ام کارهای تازهی انجام دهم و با برخی از اصول موجود بازی کنم.

توجه ویژه ای به تدوین و استوری بورد داشته باشید

برخی از کارگردان ها اعتقاد چندانی به استفاده از استوری بورد (فیلم نامه مصور) ندارند و بیشتر روی اتفاقات مثبت و غافلگیرنماینده سر صحنه فیلم برداری حساب می نمایند، اما در مقابل آن ها کارگردان های دیگری همانند بونگ جون-هو و و ادگار رایت قرار می گیرند که باور خاصی به استوری بورد دارند. رایت طی جلسه ای در دانشگاه بورنموث بیان می نماید که او تمام صحنه های فیلم هایش، حتی سکانس های دیالوگ دار را در قالب استوری بورد طراحی می نماید. طراحی مصور فیلم نامه علاوه بر شخص کارگردان می تواند به سایر افراد تیم فراوری نیز یاری کند و سردرگمی های فعالیت روزانه، مدت زمان فیلم برداری و هزینه فراوری فیلم را کاهش می دهد.

یکی از بارزترین ویژگی های فیلم های رایت ریتم تدوینی خوب آن هاست. او در این خصوص می گوید: من از ترنزیشن ها، تکرارها و کات های دراماتیک استفاده می کنم. هنگامی که خیلی کم سن و سال بودم و فیلم های آماتوری می ساختم، یکی از بزرگ ترین درس هایی که گرفتم این بود که ما نماها و تصاویر کافی از صحنه نداشتیم تا با استفاده از آن ها سرعت سکانس را افزایش دهم. در سبک تدوینی مد نظرم نکات ویژه ای وجود دارد که از سا ل های دور تا به امروز یاد گرفته و سعی نموده ام در آن ها عالی باشم، مثل ترانزیشن (انتقال ها)، وایپ ها و پن های شلاقی. من برخی از فیلم های اولیه ام را تدوین کردم و از این طریق نکات خیلی زیادی یاد گرفتم. از این توصیه رایت می توان اینگونه برداشت کرد که اگر قصد دارید به کارگردان صاحب سبک و پیروزی تبدیل شوید باید اصول تدوین فیلم های سینمایی را یاد بگیرید و در اتاق تدوین حضور فعالی داشته باشید.

و اما سخن پایانی

رایت در همان جلسه گپ وگفت سینمایی در دانشگاه بورنموث به عنوان توصیه نهایی به علاقه مندان حاضر می گوید: می دانم که این توصیه خیلی نخ نما و تکراری به نظر می رسد، ولی شما در نهایت باید برای پیروزیت خودتان کوشش کنید (روی پیروزیت خودتان شرط ببندید) و هیچ وقت تسلیم نشوید. تنها توصیه ای که دارم این است که فیلم خودتان رو بسازید و از اشتباهاتتان درس بگیرید. من از تمام صحنه ها و فریم های فیلم هایم راضی نیستم، اما ساعت ها فیلم برداری نموده و از آن ها نکات خوبی یاد گرفته ام.

نظر شما درباره توصیه های ادگار رایت چیست؟ آیا او را کارگردان پیروزی می دانید؟

منابع: FilmSchoolRejects و StudioBinder و HollywoodInsider