گروسی: ایران ثبات چشمگیری در فعالیت هسته ای خود نشان داده است - وبلاگ لین هوان

به گزارش وبلاگ لین هوان، ایرنا نوشت: رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در گفت وگو با نشریه آلمانی اشپیگل در خصوص پایبندی ایران به تعهدات هسته ای اش در برجام، برنامه کشورهایی مانند ترکیه و عربستان برای توسعه انرژی هسته ای و اینکه چرا او اعتقاد به پاک بودن این انرژی دارد، سخن گفت.

نشریه آلمانی اشپیگل در مصاحبه ای که روز چهارشنبه در تارنمای خود منتشر کرد، با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی هسته ای که بتازگی از سفر ایران بازگشته، به گفت وگو پرداخت.

اشپیگل نوشت: استفاده از انرژی هسته ای در بسیاری از کشورها در حال افزایش است؛ به طوری که چین به تنهایی بیش از 50 رآکتور جدید، ساخته یا برای ساختن برنامه ریزی نموده است. در همین زمان، کشورهای بیشتری مانند عربستان سعودی و ترکیه در حال آنالیز بهره گیری از انرژی هسته ای هستند. دیگران، از جمله کره شمالی در حال گسترش زرادخانه های خود هستند. آژانس بین المللی انرژی اتمی مستقر در وین (IAEA) مسؤولیت اطمینان از پیروی کشورها از پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای و ایمن ماندن نیروگاه های هسته ای را بر عهده دارد.

دیپلمات آرژانتینی رافائل گروسی 59 ساله، از دسامبر 2019 (دیماه 1398) رئیس آژانس بین المللی انرژی هسته ای است و نظارت بر برنامه هسته ای ایران احتمالاً حساس ترین وظیفه اوست. گروسی در جریان گفت وگوهای ماه گذشته خود در تهران، پیروز شد راه را برای بازرسی های آژانس بین المللی انرژی هسته ای در دو مرکز مورد سوء ظن باز کند.

در سال 2015 تهران متعهد شد در ازای تعدیل تحریم ها و لغو تحریم سلاح های معمولی، برنامه هسته ای خود را کاهش دهد. در حالی که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده در سال 2018 از توافق خارج شد؛ اما سایر طرف های توافق همچنان به آن پایبند هستند.

اشپیگل: آقای گروسی، فکر می کنید رهبران ایران مایل به ساخت بمب هسته ای هستند؟

من دقیقاً آنچه را که اتفاق می افتد رصد می کنم اما به عنوان یک بازرس، نباید در خصوص اهداف حدس بزنم. در آژانس بین المللی انرژی هسته ای باید کاملاً دقیق، تسلیم ناپذیر و همچنین منصف عمل کنیم و ما باید همواره هر احتمالی را در نظر بگیریم.

بازرسان شما می گویند که ایران در حال افزایش غنی سازی اورانیوم است. چه مدت طول می کشد تا این کشور به اندازه کافی اورانیوم غنی شده برای ساخت بمب هسته ای داشته باشد؟

ما آن نوع تخمین زمان را ارائه نمی دهیم. آنچه ما به دنبال آن هستیم، مقادیر و سطوح غنی سازی است. ما تشخیص داده ایم که ایران امروز اورانیوم غنی شده بیشتری نسبت به دو سال پیش دارد. از سوی دیگر، مقادیر هنوز بسیار کمتر از سال 2015 است، زمانی که توافق ایران به دست آمد.

کارشناسان مستقل با استفاده از داده های آژانس بین المللی انرژی هسته ای نتیجه گرفته اند که ایران برای فراوری اورانیوم یک بمب فقط به سه ماه و نیم زمان احتیاج دارد. دولت ایالات متحده نیز هشدار داده است.

من به این تحلیل ها احترام می گذارم گرچه لزوماً موافق نیستم. ما باید مراقب باشیم؛ هیچ سوالی در این مورد وجود ندارد. دیدن موارد از منظر درست به همان اندازه مهم است؛ حتی اگر مقدار لازم اورانیوم داشته باشید، به این معنا نیست که می توانید بلافاصله سلاح هسته ای بسازید.

شما در ماه آگوست (مرداد) به تهران سفر نموده اید و با رئیس جمهوری حسن روحانی و دیگر مقامات برجسته کشور صحبت نموده اید. تهران علاقه خود به بمب اتمی را انکار می نماید. اما چه دلیل دیگری می تواند برای گسترش برنامه هسته ای باشد؟

گفتن آنچه دیگران واقعاً می خواهند، بسیار سخت است. من خودم را به موارد زیر محدود می کنم: در دو دهه گذشته، ایران ثبات چشمگیری در فعالیت هسته ای خود نشان داده است.

آیا این مسأله می تواند باعث نگرانی گردد؟

البته این فعالیت پس از امضای توافق هسته ای کاهش یافت. اما هرگز کاملاً متوقف نشد. این به هیچ وجه برای کشوری که پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای را امضا نموده است غیر معمول نیست؛ به شرط آنکه بتوانیم کنترل خود را اعمال کنیم. برنامه هسته ای ایران بسیار پیچیده است؛ این کشور دارای یک نیروگاه هسته ای است که میخواهد آزمایشگاه های تحقیقاتی و امکانات غنی سازی را برای آن گسترش دهد. به همین دلیل است که ما چنین رژیم بازرسی گسترده ای داریم. ما سال گذشته بیش از 400 بازرسی در ایران انجام دادیم.

چند بازرس در این کشور دارید؟

این تعداد محرمانه است. اما تیم های ما 365 روز سال در حال بازرسی هستند.

در نتیجه بازدید شما، ممکن است دو کارخانه قدیمی و تا حدی تخریب شده که ایران گزارش ننموده بود از سوی آژانس بین المللی انرژی هسته ای بازرسی گردد. تهران از امتیاز داوطلبانه صحبت نموده است. آیا کشور موظف به انجام چنین کاری نیست؟

این معناشناسی سیاسی است. این تعهد وجود دارد، اما اگر رهبران ایران مجبور به انجام کاری شوند، با حساسیت عمل می نمایند.

آیا این که بازرسان آژانس انرژی هسته ای بین المللی می توانند کار را در آنجا انجام دهند، یک پیروزیت شخصی است؟

در هر صورت فوق العاده مهم است. ایران صلاحیت قانونی ما را برای بازرسی از هر دو محل زیر سوال برده بود. این مسئله ای بود که باید حل می شد. در غیر این صورت، کشور بعدی ممکن است بزودی بیاید و بگوید: IAEA عزیز، شما می خواهید چیزی را آنالیز کنید، اما ما قصد نداریم به شما نشان دهیم.

چرا شما می خواهید درباره چیزهایی که ممکن است سالها پیش رخ داده باشد، اینقدر بدانید؟

مواد هسته ای مانند غذا تاریخ انقضا ندارند. با فرض اینکه شواهدی از اورانیوم بسیار غنی شده پیدا کنیم، این سوال را ایجاد می نماید: این مواد به کجا رفته است؟

چند توافق نامه بین المللی دیگر به اندازه توافق ایران مورد بحث و مجادله قرار گرفته است؟ آیا این توافق هنوز زنده است؟

این برای کشورهایی که به آن پایبند هستند بسیار زنده است. آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه، چین و ایران بروشنی اعلام کردند که این توافق نامه را بسیار مهم می دانند. این اختلاف وجود دارد زیرا سه کشور غربی ادعا می نمایند ایران آن را نقض می نماید. ایران نیز به نوبه خود از سوء رفتار طرف مقابل شکایت دارد. در این بین هیچ کس کاری نمی نماید و همه می خواهند ما به بازرسی ها ادامه دهیم.

گزارش های خود شما حاکی از آن است که ایرانی ها بوضوح شرایط معامله را نقض می نمایند.

این مثل ماشینی است که در منطقه بدون پارکینگ پارک شده است و سپس مالک می گوید: راه بیافت، من حق دارم اینجا پارک کنم.

اینطور که شما می گویید گویی شوخی است، اما در واقع می توانید شکایت کنید. آیا شما نسبت به ایرانی ها خیلی نرم نیستید؟

ما طرف توافق نیستیم. ما فقط مأمور بازرسی هستیم. این به دیگران بستگی دارد که از یافته های ما نتیجه بگیرند.

آیا از طرف قدرتهای عظیم جهان تحت فشار هستید؟

هر دقیقه هر روز آن را احساس می کنم. باد از هر طرف می وزد. وقتی یک قدرت عظیم عضلات خود را خم می نماید یا تهدیدهای مبهمی انجام می دهد چگونه باید رفتار کنم؟ من خیلی دقیق به این فکر نموده ام من با آن مبارزه می کنم و ناامید نیستم. کشورها نماینده منافع ملی خود هستند.

کره شمالی از مدتها قبل سلاح هسته ای دارد. آیا جهان به سادگی باید آن را بپذیرد؟

نه، این کشور حق داشتن این سلاح را ندارد.

برای مثال شما با یاری تصاویر ماهواره ای کره شمالی را رصد می کنید. در خصوصش چه می دانید؟

ما می دانیم که امکانات فراوری جدید در دهه گذشته ساخته شده است. اما بازرسان ما مجبور شدند در سال 2009 کشور را ترک نمایند؛ بنابر این در اطلاعات ما خلاء هایی وجود دارد.

آیا پیامدهای معینی از مذاکرات رئیس جمهوری آمریکا ترامپ و رهبر کره شمالی کیم جونگ اون مشاهده می کنید؟

از آن موقع تا به امروز هیچ آزمایش دیگری با سلاح هسته ای انجام نشده است. وزیر خارجه ایالات متحده مایک پمپئو به من اطلاع داده است که گفت وگوهای سیاسی ادامه دارد. من از جزئیات اطلاع ندارم اما امیدوارم این گفت وگوها به ثمر بنشیند. ما کاملاً آماده هستیم تا بازرسان خود را در هر زمان بفرستیم.

رئیس جمهوری ترکیه و ولیعهد سعودی با صدای بلند در خصوص دستیابی به سلاح های هسته ای فکر می نمایند. آیا شما نگرانید؟

من با شخصیت پردازی شما موافق نیستم. آنچه من در خصوص آنها می دانم اظهارات سیاسی است که دلگرم نماینده نبوده اند. به طور معین ما نگران این سوال هستیم که آیا این کشورها به تعهدات خود تحت پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای عمل می نمایند؟ و من چیزی را نمی بینم که نقض قانون را نشان دهد.

شما نسبت به برنامه های عربستان سعودی برای ساخت نیروگاه هسته ای بسیار خوش بین هستید، این شرط لازم برای فراوری اورانیوم با درجه تسلیحاتی است.

همه کشورهایی که پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای را امضا نموده اند حق استفاده از انرژی هسته ای برای اهداف صلح آمیز را دارند. اگر ما برای این امر پشتیبانی فنی ارائه دهیم، کنترل ما را تقویت می نماید و هیچ ارتباطی با توسعه و فراوری سلاح ندارد.

شما از نیروگاه های هسته ای در مقابل با تغییرات اقلیمی استقبال می کنید. آیا این خطرناک نیست؟

من قبلاً در خصوص این موضوع با همتایان بیشمار آلمانی بحث نموده ام. این یک واقعیت انکارناپذیر است که انرژی هسته ای انرژی پاک و تقریباً عاری از دی اکسید کربن است. نیروگاه های هسته ای امروز در فراوری برق جهانی، سالانه دو گیگا تن گازهای گلخانه ای صرفه جویی می نمایند.

اما این در صورتی است که سوخت های فسیلی تنها گزینه جایگزین انرژی هسته ای باشند.

من لابی گر صنعت هسته ای نیستم، اما نمی توانم از حقایق علمی دور شوم. نیروگاه های هسته ای نقش مهمی در تأمین انرژی بسیاری از کشورها دارند. ما به عنوان آژانس بین المللی انرژی هسته ای، اطمینان حاصل می کنیم که آنها به شیوه ایمن کار می نمایند.

هنوز امکانات ذخیره سازی ایمن و همیشگی زباله های هسته ای یافت نشده است؛ حتی اگر حتی وجود داشته باشد.

من ورای همه این مسائل، این موضوع را به عنوان یک مسأله برای پذیرش جامعه می بینم. یک روز، راه چاره های مناسب پیدا می گردد.

آیا تصمیم آلمان در خصوص حذف انرژی هسته ای اشتباه بود؟

من هرگز جرأت نمی کنم این حرف را بزنم. ما با مقامات آلمان بسیار خوب همکاری می کنیم. اما آنچه آلمانی ها انجام می دهند در جهان بی نظیر است. برای آنها آرزوی پیروزیت می کنم.

23311