برنامه ریزی برای مخاطبان سالمند را جدی دنبال خواهیم کرد - وبلاگ لین هوان

به گزارش وبلاگ لین هوان، تهران (پانا) - عملکرد و نحوه ارائه خدمات کتابخانه های عمومی کشور هم نظیر دیگر اماکن فرهنگی مان ماه هاست که تحت تأثیر ابلاغیه های ستاد ملی مقابله با کرونا قرارگرفته است.

با ما همراه باشید و درباره وبلاگ سرگرمی و بازی بیشتر بدانید.

به گزارش ایران، سیامک محبوب، مدیرکل دفتر برنامه ریزی نهاد کتابخانه های عمومی کشور در کنار آن که بعضی آسیب ها را غیرقابل انکار می داند اما تأکید دارد که ضرورت رعایت پروتکل های بهداشتی، برنامه ریزان این اماکن فرهنگی را هم متوجه ضرورت بهره مندی از رهاوردهای دنیای تکنولوژی نموده است.

کرونا مراکز فرهنگی را متوجه استفاده از ظرفیت های مغفول کرد

از تازه ترین محدودیت های برآمده برای کنترل این پاندمی در حوزه کتاب می توان به تعطیلی کتاب فروشی ها در شهرهایی با شرایط قرمز و از سویی اعلام شرایط ارائه خدمات کتابخانه های عمومی در شهرهای مختلف با توجه به شرایط آنها از نظر شیوع این بیماری اشاره نمود. سیامک محبوب با اشاره به تلنگرهایی که شیوع کرونا به همه بخش ها از جمله فرهنگ داشته به ایران می گوید: در ارتباط با کتابخانه های عمومی شاهد کوشش برای همگام سازی فعالیت هایی متناسب با شرایط تکنولوژی های نوین ارتباطی بودیم. این شرایط بویژه در شهرهایی که به شرایط قرمز و نارنجی دچار شدند بیش از سایر نقاط مسئولان را بر آن داشته که از امکانات فضای مجازی بهره بگیرند. به گفته محبوب این اتفاق در بدو امر منجر به کسب تجربه هایی تازه شد، اقداماتی که با وجود بعضی نقص ها اما گویای کوشش برای همگام سازی برنامه های فرهنگی متناسب با احتیاج مخاطبان امروز هستند. مدیرکل دفتر برنامه ریزی نهاد کتابخانه های عمومی ادامه می دهد: با آنکه در شهرهایی با شرایط قرمز امکان ارائه خدمات به علاقه مندان نبود اما به هرحال کتابداران ما کار را تعطیل نکردند؛ چه از بابت ارائه آموزش در فضای دیجیتالی و چه در قالب حتی رساندن کتاب ها و منابع مطالعاتی مورد درخواست اعضا به در خانه های آنان. اینها اتفاقات مهمی هستند که اگر اجبارهای برخاسته از کرونا نبود خیلی دیرتر به سیاستگذاری های مدیریتی راه یافتند. او ادامه می دهد: اگر آن هایی که به قصد استفاده از سالن مطالعه به کتاب خانه قدم می گذارند را کنار بگذاریم؛ بخش عمده ای از مراجعه نمایندگان ما مخاطبان کودک و نوجوان هستند. این مسأله بویژه در پنج-شش سال اخیر خودنمایی می نماید و از سویی کتابخانه های عمومی هم پی به این بردند که احتیاج به تجهیز بخش های ویژه این مخاطبان کم سن و سال دارند. محبوب می افزاید: همین مسأله منجر به تمرکزمان بر خدمات مرتبط با این مخاطبان شده است و از سویی تجهیز اغلب کتابخانه ها به بخش خاص بچه ها و نوجوانان گذاشتیم. این برنامه ریزی درنهایت استقبال دوبرابری بچه ها و نوجوانان را در پی داشت. این مسأله بیش از همه در کتابخانه های تازه تأسیس مشهود است که قدرت مانور بیشتری در طراحی فضا به ما می دادند. او یکی از مصداق های خوب در میان کتابخانه هایی که از مخاطبان کودک و نوجوان غافل نشده اند را کتابخانه پارک شهر می داند و ادامه می دهد:البته کتابخانه پارک شهر تازه تأسیس نیست اما بازسازی اش کردیم و همین مسأله یاری کرد برنامه ریزی بهتری در این زمینه انجام بدهیم. اما طیف دیگری که درباره آنها برنامه ریزی نموده ایم و به زودی دست به کار استانداردسازی و انجام فعالیت های مناسب با آنها خواهیم زد گروه سنی سالمندان هستند. وی در پاسخ به چرایی علاقه مندی بچه ها و نوجوان در سال های اخیر برای استفاده از خدمات کتابخانه های عمومی، آن هم در شرایطی که اغلب کارشناسان از اختصاص بخش اعظمی از زندگی نسل تازه به فضای مجازی و تکنولوژی های ارتباطی می گویند، تصریح می نماید:بخشی از این مسأله به سطح قابل قبول تحصیلات دانشگاهی مادران و پدران امروزی بازمی گردد. بااینکه منکر صندلی جدی تکنولوژی های ارتباطی و فضای مجازی در زندگی بچه ها و نوجوانان نیستم اما بخشی از این ها، برخوردار از والدینی هستند که حتی اگر خودشان هم فرصت مطالعه پیدا ننمایند به این مسأله درباره فرزندان خود توجه می نمایند.

ضرورت برنامه ریزی های بلندمدت برای افزایش جامعه کتابخوان

به گفته این مسئول فرهنگی درصورتی که به ارائه خدمات مجذوب کننده و متناسب با سلیقه بچه ها و نوجوانان توجه کنیم حتی همین طیف از مخاطبان را هم می توان به میل خودشان به سوی مراکز فرهنگی کشاند. او ادامه می دهد: در صورت توسعه و تداوم این نگاه میان همه مدیران فرهنگی، طی سال های آینده می توان به افزایش قابل توجه جامعه کتابخوان و از سویی بالا رفتن سرانه مطالعه امیدوار شد. چنین نگاه هایی در حکم سرمایه گذاری های بلندمدت فرهنگی است. محبوب سالمندان را طیفی می داند که در صورت برنامه ریزی صحیح مسئولان فرهنگی می توانند به جمع اعضای کتابخانه های عمومی کشور بپیوندند. شاید این سؤال مطرح گردد که ارائه خدمات به مخاطبان کودک و نوجوان احتیاجمند کتاب های خاص گروه سنی آنهاست و این در صورتی است که سالمندان در گروه سنی بزرگسال قرار می گیرند و همان کتاب ها را مطالعه خواهند کرد.

مدیرکل دفتر برنامه ریزی نهاد کتابخانه های عمومی کشور در پاسخ به اینکه قرار است ارائه خدمات به سالمندان چه تفاوتی با برنامه ریزی های مرسوم کتابخانه ها داشته باشد، می گوید: در ارتباط با سالمندان در کوشش هستیم که موضوعات موردعلاقه آنان در بحث مطالعه را در اختیارشان بگذاریم. از سوی دیگر تنها بحث موضوعات موردعلاقه آنها در میان نیست، تحلیل تدریجی توانایی بینایی طی افزایش سن سبب می گردد که کتاب هایی با میزان فونت ریز و سطرهای فشرده موجب خستگی و دل زدگی شان گردد. بنابراین جهت تسهیل دسترسی آنان به کتاب هایی با شرایط چاپی متناسب هم کوشش خواهیم کرد. او برنامه ریزی برای تجهیز کتابخانه های عمومی به کتاب های گویا را یکی دیگر از برنامه ریزی های نهاد کتابخانه های عمومی کشور برای مخاطبان سالمند اسم می نماید و می گوید: درمیان این طیف از اعضا دسترسی به کتاب های گویا هم می تواند منجر به کسب رضایت بیشترشان گردد. از سوی دیگر برنامه کتابخانه ها تنها به ارائه منابع کتابخانه ای محدود نمی گردد و حتی برنامه های جانبی را هم شامل می گردد از جمله جلسات فرهنگی و... محبوب تأکید دارد در ارتباط با اینکه عمده تمرکز هر کتابخانه متناسب با چه گروه سنی است از طراحی فضای محیطی متناسب با آنان نباید غفلت کرد ادامه می دهد: در همین شهر تهران، حرکت در چهارراه ها به گونه ای نیست که مناسب سالمندان باشد، آن هم در شرایطی که اغلب آنان زمان بیشتری برای طی جهت احتیاج دارند. اینها برای عبور از خیابان زمان بسیار کمی دارند که همین مسأله گویای بی توجهی به سالمندان است و این که ما هنوز شهر دوستدار سالمندان نداریم. اینها مسائلی است که حتی در نحوه ارائه خدمات مراکز فرهنگی ازجمله کتابخانه های عمومی هم باید رعایت گردد.