الزامات اجرای قانون هوای پاک با تأکید بر اعتبارات - وبلاگ لین هوان

به گزارش وبلاگ لین هوان، دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به آنالیز الزامات اجرای قانون هوای پاک با تأکید بر اعتبارات پرداخت.

به گزارش وبلاگ لین هوان، به نقل از مرکز پژوهش ها در بخشی از این گزارش آمده است: معضل آلودگی هوا سالهاست کلانشهرهای کشور را درگیر نموده است. این معضل به قدری پیشرفته که می توان گفت به بزرگترین آسیب شهرنشینی در شهرهای بزرگ کشور بدل شده است. مسئله آلودگی هوا خسارات فراوانی را از منظر اقتصادی، سلامتی و روانی بر شهروندان و بعلاوه بر زیست بوم شهری برجای می گذارد. براساس برآوردهای بانک جهانی خسارت آلودگی هوا فقط در شهر تهران برابر 6 / 2 میلیارد دلار در سال است. مطابق آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز مرگ 12000 نفر در سال مستقیماً به آلودگی هوا مربوط می گردد.

در بخش دیگری از این گزارش آمده که با توجه به این شرایط وخیم، مقابله با آلودگی هوا باید یکی از اولویتهای کلان در مدیریت کشور باشد. کلید مقابله با آلودگی هوا اجرای قانون هوای پاک است که آخرین و جامعترین قانون مشتمل بر راهکارهای کاهش آلودگی هواست.

در بخش دیگری از این گزارش آمده که براساس بیشتر گزارشهای منتشره از نهادهای نظارتی این قانون از زمان تصویب در سال 1396 اجرای نامطلوبی داشته است. مهمترین دلیل عدم اجرای مفاد این قانون از جانب مجریان آن تخصیص نیافتن منابع اقتصادی عنوان شده است. بنابراین برای پیشبرد احکام مندرج در قانون هوای پاک احتیاج به تخصیص اعتبارات لازم و متناسب با راهکارهای معین شده در این قانون است. طبیعتاً این اعتبارات می بایست در لوایح بودجه پیش بینی و معین شوند. با آنالیز لایحه بودجه سال 1401 تعیین شد کل اعتبار تخصیص یافته برای اجرای قانون هوای پاک فقط 320 میلیارد تومان است. بعلاوه مجموع اعتبارات لحاظ شده در این لایحه که به نوعی در کاهش آلودگی هوا مؤثرند حدود 2000 میلیارد تومان برآورد می گردد. ارقام معین شده برای اجرای قانون هوای پاک و کاهش آلودگی هوا در لایحه بودجه سال 1401 در مقایسه با اندازه اعتبار لازم واقعی برای این امور بسیار کمتر است.

در بخش دیگری از این گزارش آمده که اجرای راهکارهایی ازجمله نوسازی و توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی، توسعه قطار شهری، اجرای طرحهای ترافیکی، کنترل و ارتقای معاینه فنی، توسعه حمل و نقل پاک، اصلاح سوخت صنایع و نیروگاهها، جابه جایی صنایع آلاینده از اطراف شهرها، نصب تجهیزات فیلتراسیون آلاینده ها در صنایع و نیروگاهها، اجرای طرح کهاب، برقی سازی موتورسیکلت ها و ... ارقام بسیار بزرگتری نسبت به 2000 میلیارد تومان را می طلبد.

در این گزارش پیشنهاد شد که با توجه به اولویت و جایگاه معضل آلودگی هوا در کشور، برای کاهش آلودگی هوا یک فصل متمرکزی ذیل امور محیط زیست در لایحه بودجه معین و راهکارهای کاهش آلودگی هوا به صورت برنامه ذیل این فصل معین گردد. 11 عنوان برنامه مبتنی بر راهکارهای کاهش آلودگی هوا در این گزارش پیشنهاد شد و اعتبارات مورد احتیاج برای اجرای هر برنامه براساس اولویت هریک از آنها و سهم دولت از هزینه های اجرا، در یک بازه زمانی 5 تا 8 ساله برآورد و پیش بینی گردد. در بخش بعدی گزارش کوشش شد برآوردی از هزینه اجرای طرحهای کاهش آلودگی هوا و اعتبار مورد احتیاج برای حل مسئله آلودگی هوا محاسبه گردد. البته برآوردهای مختلفی از ارقام مورد احتیاج برای اجرای راهکارهای کاهش آلودگی هوا صورت می گیرد که به روشهای انتخابی برای اجرای این راهکارها وابسته است.

این گزارش برای برآورد رقم واقعی مورد احتیاج در اجرای راهکارهای کاهش آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور از پیشنهادهای کنسرسیوم پژوهشی دانشگاههای برتر کشور استفاده نموده است که مجری پروژه سیاهه انتشار آلاینده های هوا در این شهرها هستند. پس از آنالیز پیشنهادهای این کنسرسیوم و بازنگری آن با اعمال ضرایب مناسب، برنامه پنج ساله ای برای حل مسئله آلودگی هوا ارائه شد. براساس این برآورد برای حل مسئله آلودگی هوا اعتباری در حدود 206 هزار میلیارد تومان مورد احتیاج است. البته ارقام برآورد شده طبیعتاً براساس نرخ تورم و سایر شاخصهای اقتصادی ممکن است دستخوش تغییر شوند. با اجرای این برنامه ها در صورت تخصیص اعتبار لازم، می توان انتظار داشت که پس از پنج سال تا اندازه زیادی به بحران آلودگی هوا در کشور انتها داد.