واقعیت مجازی برای درمان سالمندان
به گزارش وبلاگ لین هوان، فناوری بسیاری از مسائل بشری را حل نموده است. روز به روز هم به تنوع این فناوری های اضافه می گردد. فناوری واقعیت مجازی، یکی از فناوری هایی است که می تواند به سهولت زندگی بشر در ابعاد مختلف یاری شایانی کند.
واقعیت مجازی یا Virtual Reality یک فن آوری است که با کمک نرم افزار ، تصاویر، صداها و در بعضی موارد سایر حواس پنج گانه را به وسیله سخت افزار به کاربر منتقل می نماید. به این ترتیب، کاربر حس حضور در مکانی را تجربه می نماید که در واقعیت در آن جا حضور ندارد.
یکی از مسائلی که در رابطه با سالمندان به صورت بالقوه وجود دارد این است که بعضی از آن ها دارای اختلالات شناختی و فیزیکی هستند که به شدت تحت فشار بوده تا خود را بیان نمایند و بر دنیا خارج تمرکز داشته باشند.
واقعیت مجازی به تازگی در Senior Living Maple wood در بریتانیا و در میان افراد مبتلا به زوال عقل مورد آزمایش نهاده شد. با هدست های Rend ever پیشرفته ، بیماران با کمک تصاویر به یک دنیای مجازی آفریقایی یا سایر سفرها برده می شوند.
بریان گیزر، معاون مدیر کل نوآوری بالینی و سلامت جمعیت در این رابطه بیان می دارد که واقعیت مجازی دارای اثر بسیار آرام بخش بود. وی اضافه کرد که واقعیت مجازی در درمان های کمک می نماید که افکار دلخواه را فراموش نمایند و اضطراب و تحریک آنها را کاهش دهد.
در مطالعه Rend ever مقایسه واقعیت مجازی با تماشای تلویزیون انجام گرفت و نتیجه آن به سلامت جسمی و اجتماعی منجر شد. این شرکت قادر به درمان بیماری حرکتی بود که به وسیله واقعیت مجازی ممکن بود.
با این حال، محققان معتقدند تحقیقات بیشتری باید انجام گردد تا تکنولوژی را کامل کند و درک کند که چگونه واقعیت مجازی(VR)مغز را تحت تاثیر قرار می دهد. از طرفی هم بعضی از متخصصان در خصوص تاثیر واقعیت مجازی در مغز، به ویژه در یادگیری و حافظه، نگران هستند.1
دستاوردهای این پژوهش چه بوده است؟برای انجام پژوهش مذکور، کارگاهی با حضور بیماران و متخصصان بالینی برگزار گردید تا در آن نسبت به انتخاب محیطی آرام برای انجام تحقیق تصمیم گیری گردد. هر شرکت نماینده از یک هدست واقعیت مجازی برای آنالیز پنج مکان مجازی استفاده می کرد. این مکان های مجازی شامل حومه شهر، ساحلی شنی، ساحلی صخره ای، جنگل و کلیسای جامع بودند. انتخاب مکان آرامش بخش به سلیقه هر بیمار و شرکت نماینده در این کارگاه واگذار شده بود.
در مدت 15 دقیقه، واکنش بیماران و پرستاران آنها نسبت به نهاده شدن در محیط های مجازی آنالیز شد. در این مدت، بیماران می توانستند در فضاهای مختلف مجازی گردش داشته باشند. بعضی از آنها ترجیح می دادند که در یک مکان منتخب باقی بمانند و بعضی دیگر میل به امتحان کردن حضور خود در نقاط پیشنهادی مختلف داشتند.
تیم تحقیقاتی متوجه شدند که این فناوری یعنی فناوری واقعیت مجازی به بیماران کمک می نماید تا خاطرات گذشته شان را به یاد بیاورند. هدست واقعیت مجازی به عنوان محرکی عمل می نماید که باعث یادآوری گذشته در مغز بیماران می گردد. به کمک این فناوری، پرستاران بیماران هم به اطلاعات بیشتری درباره زندگی گذشته آنها دست پیدا می نمایند و در نتیجه، امکان بهبود روابط و تعاملات میان شان افزایش پیدا می نماید.
اثرات استفاده از هدست واقعیت مجازی روی بیماران چیست؟در تحقیقایت دکتر آنگ، بیمارانی که از هدست واقعیت مجازی استفاده نموده بودند به خاطراتی از گذشته خود دسترسی می یافتند. مثلا یکی از آنها به کمک تجربه ای که با تماشا منظره ها مختلف در هدست به دست آورده بود، تصویری از یک ساحل را نقاشی نموده بود. این تغییر مثبت خلق وخوی فرد نشان داد که هدست و واقعیت مجازی می توانند روی بهبود بیماران اثرگذار باشند و به آنها در توسعه و تقویت فرایند خلاق بودن، کمک نمایند.
واضح است که استفاده از فناوری واقعیت مجازی می تواند به بهبود بیماران دچار زوال عقل کمک کند و به کمک خانواده ها و پرستاران شان بیاید. این فناوری، مزایای زیادی به همراه دارد و می تواند باعث افزایش کیفیت زندگی فرد مبتلا به مسائل زوال عقل گردد.
براساس پژوهش ها، تعیین شده است که استفاده از هدست واقعیت مجازی می تواند باعث بهبود افسردگی، کاهش استرس و خشم درونی افراد مبتلا به زوال عقل گردد. دکتر آنگ، این فناوری را برای افرادی که در خانه سالمندان و مراکز نگهداری شبانه روزی به سر می برند نیز امتحان نموده و معتقد است با انجام پژوهش های بیشتر در زمینه عناصر فضای این فناوری، واقعیت مجازی می تواند به اثرگذاری بیشتر این ابزار در درمان بیماری های مغزی کمک کند و کاربرد دقیق تر آن را تعیین نماید.
با توسعه فناوری های مرتبط با واقعیت مجازی، امکان اینکه مهندسان و طراحان بتوانند هدست ها واقعیت مجازی را برای هر فرد، شخصی سازی نمایند بسیار بیشتر خواهد بود. به وسیله شخصی سازی کردن این فناوری، بیمار می تواند، محیطی را که قرار است در دنیای مجازی و با کمک هدست به آن وارد گردد به کنترل خود دربیاورد. در نتیجه، فرد انتخاب می نماید که در محیط مجازی خانه یا هر مکان دیگری قرار بگیرد که بیشتر به آن علاقه دارد.2
استفاده از فناوری واقعیت مجازی چگونه است؟به اعتقاد دکتر آنگ، هزینه برای خرید و دست یابی به هدست های واقعیت مجازی برای کاربران ارزان خواهد بود. در نتیجه با فراوری انبوه این وسایل، هربیمار می تواند هدست خود را خریداری و در منزل از آن استفاده کند. ضمن اینکه نباید فکر کرد که افراد مسن در استفاده از فناوری ها تعلل می نمایند و ناتوان هستند.
فناوری ها می توانند کاربردوست باشند و برای برطرف مسائل و احتیاجهای همه از جمله افراد مسن نقش مهمی را ایفا نمایند. تیم دکتر آنگ به طور تعیین درباره حافظه و اثرات واقعیت مجازی روی حافظه تحقیق ننموده اند. تمرکز این گروه بیشتر روی لذت و رفاه حال بیماران به کمک استفاده از فناوری واقعیت مجازی بوده است.
در واقع، به کمک هدست های واقعیت مجازی، بیماران می توانند چیزهایی را تجربه نمایند که در خارج از محیط بیمارستان یا منزل و مراکز نگهداری به وقوع می پیوندد و به خاطر شرایطی که دارند، امکان تجربه کردن آنها را ندارند. از آنجا که این پژوهش، نخستین پژوهشی بود که روی بیماران دچار زوال عقل انجام می شد، تیم تحقیقاتی باید مراقب عوارض و خطرات احتمالی استفاده طولانی مدت از هدست ها روی بیماران می بود.
حتی در این تحقیقات کوتاه مدت هم نتایج مطلوب استفاده از هدست واقعیت مجازی برای بیماران مشاهده می شد. این نتایج مطلوب باعث ایجاد دلگرمی برای تیم پژوهشی دکتر آنگ بود. اثرات مثبت استفاده از هدست واقعیت مجازی روی خلق و خو و رفاه عمومی حال بیماران می تواند به آنها زندگی جدیدی هدیه کند. زندگی جدیدی که مدت هاست به واسطه بیماری، آن را تجربه ننموده اند.
آیا پژوهش های بیشتری درباره هدست واقعیت مجازی احتیاج است؟به نظر می رسد که هنوز به پژوهش های بیشتری درباره کاربرد هدست واقعیت مجازی در درمان بیماران مبتلا به زوال عقل احتیاج است. لورا اپِل(Lora Appel)، دانشجوی فوق دکتری در دانشگاه اوپن لب (OpenLab) کاناداست. او می گوید که شواهد مثبت استفاده از این فناوری برای بیماران دچار به زوال عقل هنوز به طور دقیق تعیین نشده و در حد حرف و حدیث به جای مانده است.
در واقع، هیچ تحقیق سیستماتیکی درباره اثرات مثبت هدست های واقعیت مجازی هنوز منتشر نشده است. در نتیجه، به طور واضح نمی توان درباره اثرگذاری آن در بهبود بیماری های زوال عقل صحبت کرد. به گفته دکتر لورا اپل که به عنوان عضوی در انجام پژوهش های بالینی در این حوزه مشغول به فعالیت است، نگاه جامعه پزشکی به استفاده از هدست های واقعیت مجازی خوش بینانه است اما هنوز پژوهش ها در این زمینه احتیاج به آنالیز بیشتر دارد.
او در پروژه ای تحقیقاتی مشغول به فعالیت است. در این پروژه، به اثرگذاری استفاده از واقعیت مجازی در بهبود شاخص هایی مانند زخم بستر، استفاده مناسب تر از وسایل مراقبتی و محدودنماینده برای حفاظت از بیماران مبتلا به زوال عقل (وسایلی که مانع از آسیب رسیدن به آنها می گردد مثلا کمربندی که بیمار را برای راه نرفتن در طول شب به تخت می بندد)، علائم حیاتی، بستری شدن در بیمارستان، حفظ سلامت جسمی مثلا زمین خوردن و… پرداخته می گردد.
چه پژوهش های دیگری در زمینه واقعیت مجازی صورت گرفته است؟مری مک کِیب (Maree McCabe)، مدیر مرکز بیماری های زوال عقل در استرالیا، مقاله ای منتشر نموده و از نتایج کاربرد واقعیت مجازی برای بهبود بیماران مبتلا به زوال عقل در آن نوشته است. در این پژوهش ها تعیین شده که استفاده از این فناوری برای بیمارانی که در مراحل ابتدایی زوال عقل هستند به آنالیز و تحقیقات بیشتری احتیاج دارد. در هر حال، شواهد حاکی از آن است که واقعیت مجازی می تواند اثرات مثبتی در فرایند درمان به وجود بیاورد.
تا به امروز، تحقیقاتی که صورت گرفته، معطوف به اثرات مثبت واقعیت مجازی در بهبود کیفیت زندگی بیماران بوده است و درباره تقویت حافظه، نتیجه گیری و اقدامی صورت نگرفته است. رفاه حال عمومی بیماران به کمک استفاده از واقعیت مجازی از آن رو به وجود می آید که به واسطه این فناوری می توانند به تجربه هایی دست پیدا نمایند که بیماری مانع از دست یابی به آنها شده است. به عبارت دیگر، واقعیت مجازی به آنها کمک می نماید تا خاطرات و تجربه های گذشته را به یاد بیاورند و روابط بهتری با دیگران برقرار نمایند.
تجربه استفاده از هدست واقعیت مجازی چگونه خواهد بود؟متخصصان معتقدند که فعلا استفاده از این فناوری در کوتاه مدت برای بیماران مفید خواهد بود. البته باید دقت کرد که برنامه های مختلف و اپلیکیشن هایی که در این زمینه به فراوری رسیده اند مانند لوک بک(look back)، ایمرسی کِر(immersi care)، رِندِوِر(rendever) و… هنوز به طور کامل به تأیید نرسیده اند. در نتیجه، استفاده از آنها برای بیماران باید با احتیاط و به طور محدود انجام گردد. در غیر این صورت، امکان اذیت شدن بیمار وجود خواهد داشت. برای تماشا نتایج و اثرگذاری استفاده از واقعیت مجازی در بیماران مبتلا به زوال عقل احتیاج به انجام تحقیقات بیشتر و تداوم این پژوهش ها وجود دارد.3
پی نوشت:
1.www.fa.simedix.co
2.www.jadvalyab.ir
3.www.chetor.com
منبع: راسخون