دهه شصتی ها و بحران هایشان - وبلاگ لین هوان

به گزارش وبلاگ لین هوان، دکتر رامین بقایی (پزشک و متخصص جراحی عمومی)*؛ بحران و خودشکوفایی دهه شصتی ها، اثر مسعود زمانی، نتیجه دغدغه ذهنی و فکری نویسنده ای است که به بحران های جامعه ایران، نگاهی روانشناسانه و متفاوت عرضه می کند. مسعود زمانی، معتقد است، بحران های ایرانی در کنار اقتصاد، حوزه اندیشه و اخلاق، از یک آبشخور روانی مهم هم تغذیه می کند و این آبشخور، تحلیل روانشناسی اجتماعی و فردی پیچیده ای را می طلبد.

به همین منظور، مسعود زمانی در بحران و خودشکوفایی، دو رسالت را دنبال می نماید: 1. اثر بحران بر سلامت روانی فرد ایرانی و 2. اثر بحران بر سلامت روانی اجتماع ایرانی. در این راستاست که بحران و خودشکوفایی دهه شصتی ها در جلد اول، فهرست کوچکی از بحران های اجتماعی که غالبا از دهه شصت به بعد در ایران تجربه شده است، ارائه می دهد و بعد از آن بلافاصله اثر این بحران ها را در بدن انسان به تصویر می کشد و در خاتمه، راه حل هایی هم برای ارتباط مجدد انسان با بدن خود ارائه می دهد.

بحران و خودشکوفایی دهه شصتی ها از این جهت جالب است که در آن، یک تجربه روانی از انسان ایرانی با تجربه جهانی بحران ها و نگاه علمی در هم آمیخته و معجونی فراهم آورده که نه تنها برای یک ایرانی مفید است، بلکه نیاز امروز او هم به تعداد می رود. اما با این وجود، آن چنان می نماید که دکتر زمانی چند ساحت متفاوت از وجود انسانی را در بحران و خودشکوفایی، به نقد و بررسی نشسته. به همین دلیل است که این کتاب، در سه جلد به نگارش درآمده است. جلد اول به رابطه بحران و بدن اشاره می نماید و جلد دوم رابطه بحران و هیجانات و شخصیت را به بحث می نشیند.

اما در جلد سوم این کتاب، زمانی، با استفاده از یک روش ژوزف کمپلی، از اساطیر و امثال و حکم ایرانی و خارجی کمک می گیرد تا راه حل هایی همه گیرتر و کلی تر به خواننده ارائه دهد. در کل، کتاب بحران و خودشکوفایی، دویست و پنجاه موضوع و مثال مختلف را از دوستی رستم و رخش گرفته تا تجربه روانی داوران فوتبال به بوته نقد می گذارد و از دل این تحلیل، فرمول های روانشناسانه ای ارائه ای می دهد که خلاقانه و در عین حال، مدبرانه اند.

دکتر مسعود زمانی که خود به واسطه سابقه دانشگاهی اش با ادبیات خشک دانشگاهی آشناست، با دقت و ظرافت، لحن صمیمانه کتاب را حفظ می نماید. هم از ابتدا معین است که قصد مسعود زمانی تولید محتوای دانشگاهی برای تدریس در دانشگاه های ایران نیست. به همین دلیل، زمانی از ابتدای کتاب به خواننده گوشزد می نماید که مقصودش، ایجاد یک گفت و گوی صمیمانه در قالب یک کتاب است و رفرنس دهی و منبع سازی. مسعود زمانی در انجام چنین کاری از سنت نویسنده هایی مثل اکهارت تول و یووآل نوح هراری استفاده می نماید و سعی در تحلیل مسائلی می نماید که شاید در نظر خواننده بدیهی و ساده به نظر می رسیده. اما بلافاصله، بعد از خواندن بحران و خودشکوفایی، خواننده متوجه می شود که لایه های تحلیلی پیچیده ای در ورای مسائل ساده و نسبتا بدیهی وجود داشته است.

بحران و خودشکوفایی نمونه ای از تولید فکر در بازار اندیشه ایرانی است. تولید فکری که نه در دام خشکی ادبیات آکادمیک می افتد و نه به ابتذال کتاب هایی که فقط و فقط به هدف فتح بازار در قفسه های کتابفروشی به فروش می رسند.